Mari kita mulakan cerita kita harini bab enjin lagi – khususnya, ke komponen yang seperti degupan jantung kuasa kenderaan iaitu aci engkol atau crankshaft yang selalu disebut. Dalam istilah yang paling mudah, anggap ia sebagai tongkat ajaib yang mengubah letupan menjadi gerakan. Apabila bahan api dan udara terbakar dalam silinder, omboh ke bawah menyebabkan ia mula berputar, yang seterusnya menukar daya itu kepada tenaga yang menggerakkan kenderaan kita.
Sekarang, di sinilah perkara menjadi menarik. Jenis aci engkol yang digunakan dalam enjin boleh memberi impak yang besar terhadap prestasinya kalau belum tahu. Sama seperti cara kasut mempengaruhi gaya larian anda, reka bentuk aci engkol mempengaruhi tingkah laku enjin. Ia adalah perbezaan antara perjalanan yang lancar dan sedikit bergelombang.
Bayangkan enjin dengan dua silinder berbaris berturut-turut – itu enjin berkembar(twin cylinders). Enjin ini boleh datang dalam tiga perisa dengan rekaan sudut aci engkol: 360 darjah, 180 darjah dan 270 darjah. Setiap konfigurasi sudut membawa irama tersendiri kepada perangai enjin.
Enjin Berkembar Lurus(Twin Inline)
Enjin berkembar lurus ialah enjin omboh dua silinder dengan silinder yang disusun dalam satu baris, berkongsi aci engkol sama. Walaupun ia kebanyakannya digunakan dalam motosikal, oleh kerana fleksibilitinya ia telah dibawa kepada penggunaan dalam kereta, kereta salji, jet ski dan juga traktor.
Konfigurasi dan Variasi Crankshaft
Enjin berkembar lurus dikelaskan berdasarkan konfigurasi aci engkolnya, yang memberi kesan kepada selang penembakan(pembakaran dalam), keseimbangan dan prestasi keseluruhannya.
Sudut Aci Engkol 360 Darjah
Enjin dengan aci engkol 360 darjah menampilkan kedua-dua omboh bergerak ke atas dan ke bawah serentak. Walau bagaimanapun, selang penembakan mereka berperingkat, dengan satu silinder menyala semasa putaran aci engkol pertama dan satu lagi dalam putaran berikutnya. Persediaan ini menawarkan ciri larian yang lebih lancar dan selang penembakan yang kerap. Popular dalam enjin motosikal berkembar lurus empat lejang British, aci engkol 360 darjah mengurangkan denyutan pengambilan, menghilangkan keperluan untuk karburetor berkembar.
Sudut Aci Engkol 180 Darjah
Sistem penembakan 180 darjah melibatkan silinder bergerak ke arah yang bertentangan, menyebabkan omboh terbakar dan mampat secara bergantian. Walaupun ini mewujudkan konfigurasi yang seimbang, ia membawa kepada selang penembakan dan getaran yang tidak sekata.
Aci imbangan(balancer) sering digunakan untuk mengatasi getaran ini, memastikan perjalanan yang lebih lancar. Pengeluar Jepun pada tahun 1960-an mengutamakan aci engkol 180 darjah untuk kelancaran yang meningkat dan output kuasa yang lebih tinggi.
Sudut Aci Engkol 270 Darjah
Konfigurasi aci engkol 270 darjah melibatkan kedua-dua omboh bergerak sebelah menyebelah, menembak 270 darjah. Walaupun ia mengekalkan sedikit ketidakseimbangan, ia menawarkan rasa pendikit(throttle response) yang lebih langsung daripada versi 360 darjah.
Corak penembakan adalah serupa dengan enjin V-twin 90 darjah, menghasilkan bunyi ekzos yang berbeza. Keunikan konfigurasi ini terletak pada fakta bahawa kedua-dua omboh tidak pernah pegun serentak, meminimumkan pertukaran momentum antara engkol dan omboh semasa putaran.
Kegunaan Balancer: Meminimumkan Getaran Enjin
Walaupun setiap konfigurasi aci engkol menawarkan kelebihan dan cabarannya, menguruskan getaran adalah kebimbangan biasa. Jurutera menggunakan aci pengimbang untuk mengimbangi daya primer dan sekunder yang boleh membawa kepada getaran yang tidak diingini. Mencapai perjalanan yang lancar adalah penting untuk keselesaan penunggang dan jangka hayat enjin.
Kesimpulan
Enjin berkembar lurus dan konfigurasi aci engkolnya menawarkan pandangan yang indah tentang dunia enjin pembakaran dalaman. Daripada kelancaran klasik konfigurasi 360 darjah kepada kuasa seimbang persediaan 180 darjah dan ciri unik corak penembakan 270 darjah, setiap konfigurasi mempunyai cerita tersendiri untuk diceritakan. Kita berpeluang untuk terus mengecapinya selagi teknologi EV tidak melupuskannya pada masa depan
References: The Engineers Post
Media: By MichaelFrey – Own work, CC BY 4.0,
Media 2: Yamaha
